بلاگ

شعاع تحقیق «Radius of investigation»

زمانیکه چاه را جریان می‌دهیم یک پالس فشاری ایجاد می‌شود و درون مخزن حرکت می‌کند مانند انداختن سنگ درون آب. اگر فرض کنیم مخزن کاملا همگن «یعنی پارامترهای مخزن در در نقاط مختلف یکسان باشند» و همسانگرد «یعنی در یک نقطه مشخص پارامترهای مخزن در جهات مختلف یکسان‌اند» باشد، حرکت موج فشاری بصورت دایره‌ای می‌باشد. این حرکت به صورت کاملا ایده‌آل بوده و در واقعیت همچنین چیزی نداریم.

✅ دو پارامتر مهم در تعریف شعاع تحقیق وجود دارد که زمان و انتشار هیدرولیکی «Hydraulic diffusivity» می‌باشند. هرچقدر زمان بیشتر بگذرد میزان شعاع تحقیق بیشتر می‌شود. پارامتر انتشار هیدرولیکی متشکل از چند خاصیت مهم سنگ و سیال است. تراوایی، تخلخل، تراکم‌پذیری و ویسکوزیته با همدیگر این پارامتر را تشکیل می‌دهند. اثر هر کدام از این پارامترها متفاوت است.

✅ هرچقدر که تراوایی بیشتر باشد میزان انتشار هیدرولیکی و درنتیجه شعاع تحقیق بیشتر است. به عنوان مثال ممکن است که در یک مخزن با تراوایی کم «Tight Reservoir»، چند سال طول بکشد تا اثر فشاری به مرزهای مخزن برسد اما در یک مخزن تراوا، پس از چند روز اثر مرزها را ببینیم.

✅ تراکم‌پذیری نفت بسیار کمتر از گاز است. اثر تراکم‌پذیری روی شعاع تحقیق معکوس می‌باشد. هرچقدر تراکم‌پذیری کمتر باشد شعاع تحقیق بیشتر است و بالعکس. بنابراین شعاع تحقیق در شرایط برابر، در چاه‌های نفتی بیشتر از شعاع تحقیق در چاه‌های گازی می‌باشد. از لحاظ مفهومی مثل حرکت صوت است که درون جامدات بیشتر از نفت و درون نفت بیشتر از گاز می‌باشد. لاگ صوتی نیز با استفاده از این مفهوم تخلخل سازند را مشخص می‌کند.

✅ اثر تخلخل نیز بر روی شعاع تحقیق معکوس می‌باشد. هرچقدر تخلخل بیشتر باشد شعاع تحقیق کمتر است. موج فشار همانند موج صوتی، به صورت فیزیکی می‌باشد و توسط ارتعاش منتشر می‌شود. زمانیکه تخلخل کمتر باشد یعنی قسمت جامد سنگ بیشتر است و کمتر حفره وجود دارد در نتیجه موج فشاری بیشتر منتشر می‌شود و شعاع تحقیق بیشتر می‌شود.

✅ از بین پارامترهای تشکیل دهنده انتشار هیدرولیکی، تخلخل و تراوایی از خواص سنگ مخزن و ویسکوزیته و تراکم‌پذیری از خواص سیال مخزن هستند.

میزان دبی جریان تاثیری روی مقدار شعاع تحقیق ندارد. یک موج را درنظر بگیرید. سرعت حرکت موج درون مخزن تابعی از انتشار هیدرولیکی و پارامترهای تشکیل دهنده آن می‌باشد درحالیکه دامنه موج تابعی از میزان دبی است. به خاطر همین حتی اگر در روز یک قطره نفت هم تشکیل شود بازهم تغییر فشار را خواهیم داشت و موج فشاری درون مخزن حرکت می‌کند اما چون دبی جریان و دامنه موج خیلی کم است نمی‌توانیم خواص مخزن را اندازه‌گیری کنیم. پس اگر می‌خواهیم تستی داشته باشیم که بتوانیم پارامترها را با آن بدست آوریم بایستی مقدار دبی کافی را داشته باشیم.

دیدگاهتان را بنویسید