نقشه راه یادگیری چاه‌آزمایی

با توجه به تجربه خودم یک نقشه راه برای یادگیری مباحث چاه آزمایی (ولتست) تهیه کرده‌ام که در ادامه میتوانید مطالعه کنید.

۱- ابتدا مفاهیم مهم ولتست را از یک رفرنس معتبر مطالعه کنید. پیشنهاد من این است که اگر سطح زبان انگلیسی شما خوب است با منابع انگلیسی شروع کنید. برای اینکه کار شما را برای انتخاب منبع خوب راحت کنم صرفا به معرفی ۳ رفرنس مهم می‌پردازم:

کتاب Applied Well Test Interpretation (مولفان: John P. Spivey و W. John Lee)

کتاب Pressure Transient Testing (مولفان: John Lee و John B. Rollins و John P. Spivey)

کتاب Well Test Analysis the Use of Advanced Interpretation Models (مولف: Bourdet Dominic)

برای دانلود کتاب‌ها بر روی عکس‌های زیر کلیک کنید.

ولی اگر سطح زبان انگلیسی شما چندان خوب نیست و یا فعلا وقت و حوصله استارت زدن با کتاب انگلیسی را ندارید، بدون شک فقط کتاب فارسی خودم را پیشنهاد می‌کنم. از طریق لینک زیر می‌توانید کتاب چاه‌آزمایی کاربردی را تهیه کنید:

خرید کتاب مبانی چاه آزمایی کاربردی (صادق سلمانی، مهندس علی حاجی زاده، دکتر شاهین کرد)

اگر هم نیاز به آموزش ویدئویی درس چاه‌آزمایی داشته باشید، من حدود ۱۱ ساعت ویدئو ضبط کرده‌ام و در سایت موجود است.

لینک دانلود ویدئوهای آموزش درس چاه آزمایی (ویژه مقطع کارشناسی مهندسی نفت)

۲- پس از اینکه مفاهیم ولتست را به خوبی یاد گرفتید، حالا نوبت آن است که در عمل ولتست را یاد بگیرید. ابتدا نرم‌افزار سفیر را نصب کنید (ترجیحاً Kappa workstaton V.5). سپس با استفاده از آموزش‌های ویدئویی یا منوال نرم‌افزار، تمام جزئیات کار با داده‌های چاه‌آزمایی و همچنین تفسیر نمودارهای چاه‌آزمایی را با دقت و کامل یاد بگیرید. من آموزش ویدئویی نرم‌افزار سفیر را در سایت قرار داده‌ام:

دوره جامع چاه آزمایی (طراحی، عملیات و تفسیر با سفیر)

تأکید می‌کنم که پیش نیاز کار با نرم‌افزار سفیر، یادگیری دقیق مفاهیم ولتست است! هیچ وقت در مواجهه با نرم‌افزارها مثل اپراتور عمل نکنید و تمام تلاش شما این باشد که از مفاهیم پشت نرم‌افزار مطلع باشید. این گونه است که متمایز خواهید شد.

۳- پس از اینکه مفاهیم درس ولتست را بلد شدید و نحوه تفسیر داده‌های واقعی را با نرم‌افزار کار کردید، حالا نوبت این است که شیرجه‌ای به مباحث ریاضیاتی ولتست داشته باشید. این نکته را بگویم که ولتست یکی از مباحث بسیار پیچیده مهندسی نفت است که همانطور که خودتان هم می‌دانید افراد بسیار کمی در ایران و دنیا در این زمینه کار می‌کنند. برای مثال دانشگاه استنفورد یک گروه بسیار قوی دارد که تحت نظر دکتر رونالد هورنه روی کارهای ولتستی تمرکز کرده‌اند.

پیشنهاد می‌کنم که یک مقاله ولتستی (ترجیحا ژورنال‌های معتبر خارجی) را به دلخواه انتخاب کنید و سعی کنید تمام معادلات ریاضی آن را دوباره بدست آورید. به این کار اصطلاحا regeneration مقاله گفته می‌شود. من هم قبلا این کار را کرده‌ام و نتایج بسیار خوبی گرفته‌ام. این کار ممکن است وقت زیادی از شما بگیرید ولی مطمئن باشید که بعد از انجام این کار، شما دیگر مثل سابق نخواهید بود 🙂

برای مثال من معادلات مقاله زیر را از نو بدست آوردم و همچنین روابط را برای مخزن گاز میعانی توسعه دادم. این کار حدود ۲ ماه طول کشید. البته من در این مسیر از کمک یکی از نویسندگان نیز بهره بردم. 

۴- شما الآن پایه بسیار خوبی دارید و کاملاً آماده هستید تا به مباحث پیشرفته تر ورود کنید. برای مثال می‌توانید پروژه ارشد خودتان را روی مباحث ولتست تعریف کنید. در این لینک می‌توانید برخی مباحث پیشرفته و دشوار ولتست را مشاهده کنید. تأکید می‌کنم که اگر پایه ریاضیاتی قوی و یا یک استاد راهنمای بسیار قوی و کارکشته ندارید، هرگز به مباحث پیشرفته ولتست وارد نشوید. در این راه نیاز به سوپروایزر بسیار باسواد و با تجربه‌ای دارید.

البته شما می‌توانید پروژه‌های کوچکی نیز برای خودتان تعریف کنید. برای مثال یک سری دیتای DST از یکی از چاه‌های ایران پیدا کنید و خودتان شروع به تفسیر کنید. من این کار را بارها انجام داده‌ام (اگر نیاز به یک دوره ۱ روزه تفسیر دیتای DST دارید پیام بدهید).

۵- به نظرم برای تکمیل علم ولتست خودمان بسیار خوب است که سابقه عملیات چاه‌آزمایی نیز داشته باشیم. 

۶- مرتبا مقاله‌های جدیدی که در حوزه چاه‌آزمایی منتشر می‌شود را مطالعه کنید تا با مباحث روز دنیا آشنا شوید. با این روش ایده‌های خوبی بدست خواهید آورد. برای این کار کافی است مثلا وارد سایت onepetro.org شوید و برای مثال کیورد pressure transient testing را سرچ کنید. البته بازه زمانی را نیز محدود به فاصله مثلا ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ کنید تا جدیدترین مقالات برای شما نمایش داده شود. مقالات را نیز به رایگان از سایت paperhub.ir دانلود کنید.

۷- اکیدا پیشنهاد می‌کنم در تمام مراحل گفته شده، یادگیری‌ها و تجربیات خودتان را در یک دفتر یا در یک فایل word بنویسید. این کار باعث می‌شود که علم و تجربه خودتان را مستند کنید و بعدها به آن رجوع کنید. هرگز از این کار غافل نشوید. برای مثال من حدود ۲۵۰ اسلاید بسیار کاربردی تهیه کرده‌ام و با استفاده از آن‌ها تا کنون چندین دوره خصوصی برای دانشجویان و مهندسان برگزار کرده‌ام (لینک ثبت نام در دوره).