مهندسی مخزن کاربردی (۱): اهمیت داده‌های مغزه + یک سری مفاهیم مهم
ما در طول تحصیل، دروسی مانند مهندسی مخزن۱و۲، ازدیاد برداشت، مخازن شکافدار، آزمایشگاه سنگ و سیال، شبیه‌سازی و بسیاری دروس دیگر را پاس می‌کنیم ولی در عمل درک خاصی نسبت به کاربرد این مباحث در صنعت نداریم. قصد دارم در حد فهم خودم و با استفاده از منابع موجود، سلسله مباحث “مهندسی مخزن کاربردی” را در این سایت مطرح کنم تا دید جامعی نسبت به جایگاه هر درس در مهندسی مخزن داشته باشیم. هر کدام از پست‌ها نیز ممکن است به مرور تکمیل شوند و جزئیات بیشتری به آن‌ها اضافه شود.
اهمیت داده‌های مغزه در مهندسی مخزن:
- اندازه‌گیری تخلخل و تراوایی
- تعیین نوع سنگ (راک تایپینگ)
- تعیین سطح تماس سیالات (OWC و GOC)
- اندازه‌گیری اشباع سیالات
- کالیبراسیون لاگ‌های وایرلاین (مثل لاگ تخلخل یا گاما)
- اندازه‌گیری چگالی دانه‌های سنگ
- اندازه‌گیری خواص الکتریکی سنگ
- تعیین ترشوندگی سنگ
- اندازه‌گیری تراوایی نسبی و فشار موئینگی
- اندازه‌گیری تراکم‌پذیری حجم منافذ (Pore volume compressibility)
پروفایل تولید یک میدان شامل سه مرحله است: مرحله buildup ، مرحله plateau و مرحله decline.
محاسبات جریان نقدی (cash flow) بخش مهمی از ارزیابی‌های اقتصادی برای تولید از یک میدان نفتی است.
جریان نقدی مقدار خالص پول نقد یا مشابه‌های پول نقد است که به یک کسب‌وکار وارد و از آن خارج می‌شوند:
پول خارج شده – پول وارد شده = جریان نقدی
جریان نقدی مثبت نشان می‌دهد که دارایی‌های نقدی یک شرکت در حال افزایش بوده و اجازه پرداخت بدهی‌ها، سرمایه‌گذاری مجدد در شرکت، بازگرداندن پول به سهامداران، پرداخت هزینه‌ها و ایجاد حائلی در برابر چالش‌های مالی آینده را می‌دهد. جریان نقدی منفی یعنی اینکه دارایی‌های نقدی شرکت در حال کاهش است.
یک سری پارامترهای زیرسطحی هستند که عملکرد چاه را کنترل می‌کنند:
خواص اصلی سنگ عبارتند از:
- ضخامت مخزن
- تخلخل بدست آمده از لاگ حفره باز (open hole log)
- تراوایی بدست آمده از مغزه و نتایج چاه‌آزمایی
- اشباع آب اولیه (Swi) بدست آمده از لاگ حفره باز
- مقدار هتروژنتی مخزن و تأثیر آن بر ارتباط عمودی و جانبی مخزن
با استفاده از داده‌های لرزه‌نگاری می‌توانیم ساختار آنومالی مخزن را تعیین کنیم. دقت کنید که این آنومالی‌ها اثر منفی بر مطالعات مربوط به توسعه میدان دارند.
شماتیکی از عملیات مغزه‌گیری به صورت زیر است:
پس از عملیات مغزه‌گیری، مغزه‌های بازیافت شده را به قطعات کوچک‌تری تقسیم می‌کنند:
در مرحله بعدی، core plug ها از مغزه‌های بازیافت شده استخراج می‌شوند. قطر هر core plug حدود ۱ تا ۱.۵ اینچ و طول آن حدود ۲ تا ۳ اینچ می‌باشد.
نمودار تخلخل مغزه بر حسب تخلخل لاگ (پس از تصحیح عمق)، به صورت زیر می‌باشد:
سپس تراوایی مغزه‌ها اندازه‌گیری می‌شود و نمودار زیر بدست می‌آید:
در مرحله بعدی نمودار تراوایی بر حسب تخلخل مغزه رسم می‌شود. این گروه‌بندی، آغازی بر فرایند راک تایپینگ مخزن می‌باشد:
مقدار میانگین تخلخل، همواره به روش میانگین‌گیری وزنی بدست می‌آید. اما، تراوایی به سه روش حسابی (arithmetic)، هارمونیک (harmonic) و هندسی (geometrical) میانگین‌گیری می‌شود. میانگین حسابی تراوایی نشان دهنده تراوایی افقی یا تراوایی شعاعی می‌باشد و میانگین هارمونیک تراوایی نمایش دهنده تراوایی عمودی است.
حال مقدار نفت درجای اولیه مخزن را محاسبه می‌کنیم:
منبع: این لینک
دیدگاهتان را بنویسید